Νέος Ποινικός Κώδικας

Ο Νέος Ποινικός Κώδικας που ετοιμάζεται δεν είναι παρά μια νομική μικρογραφία της κυρίαρχης εξουσίας και εκμετάλλευσης στα χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης: απλήρωτη εργασία, μεγαλύτερος έλεγχος και επιτήρηση των ανθρώπων, ποινικοποίηση της γνώμης που στρέφεται ενάντια στο δήθεν «δημοκρατικό» πολίτευμα, και πολλά άλλα.

Όπως συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια στην χώρα μας, οι μεγαλύτερες αλλαγές ανακοινώνονται το καλοκαίρι και δη τον Αύγουστο, τον μήνα της ραστώνης και της αποκέντρωσης. Έτσι και αυτόν τον Αύγουστο “το Βήμα της Κυριακής” αποκάλυψε τις διατάξεις του σχεδίου νόμου του νέου Ποινικού Κώδικα, το οποίο αναμένεται να φέρει πληθώρα αλλαγών στον χώρο απονομής της ποινικής δικαιοσύνης. Ο νέος Ποινικός Κώδικας αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή τον Οκτώβριο- Νοέμβριο, αφού απαιτείται να ψηφισθεί από την Ολομέλεια του Σώματος ως Κώδικας.

Οι πιο κραυγαλέες αλλαγές που προτείνονται είναι  η «προσβολή του πολιτεύματος» μέσω ίντερνετ (!) και ο χαρακτηρισμός της εγκληματικής οργάνωσης, που αφορά την εν εξελίξει υπόθεση εκδίκασης των φασιστών της Χρυσής Αυγής.

Μέσα σε ένα γενικότερο πνεύμα «εξευρωπαισμού» των ποινών εισάγονται για πρώτη φορά νέοι θεσμοί, όπως η κατ' οίκον έκτιση ποινών και η ηλεκτρονική επιτήρηση ανηλίκων, με αποκορύφωμα, ωστόσο, την κατάργηση του νόμου 1608/1950 περί καταχραστών του δημοσίου χρήματος με ρητή διάταξη και κατ' επέκταση του α. 333ΠΚ. Την κατάργηση υποστηρίζει μάλιστα η πλειοψηφία της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής για την αναμόρφωση του Ποινικού Κώδικα, ενώ αξίζει να τονισθεί η χαρακτηριστική φράση ενός μέλους της Επιτροπής επί του θέματος: “Νομοθετούμε με το βλέμμα στο μέλλον και όχι με βάση την συγκυρία¨

Επί της ουσίας οι αλλαγές αποσκοπούν αποκλειστικά και μόνο σε δύο πράγματα, την προσαρμογή στο Ποινικό Δίκαιο της ΕΕ, κυρίως με την κατάργηση του ν. 1608, και την αποσυμφόρηση των φυλακών, όχι βέβαια στο πλαίσιο μίας τακτικής βελτίωσης των απάνθρωπων και εξευτελιστικών συνθηκών κράτησης αλλά στο πλαίσιο μείωσης των λειτουργικών εξόδων του κράτους.

Καταρχάς, σε κατ' οίκον έκτιση της ποινή θα υποβάλλονται κατά το α. 77 του νέου ΠΚ, όσοι έχουν καταδικασθεί με ποινές εώς 10 ετών και υπερβαίνουν το 75ο έτος της ηλικίας τους, οι μητέρες ανηλίκων έως 5 ετών, οι τετραπληγικοί, οι ανάπηροι και οι ασθενείς που πάσχουν από AIDS. Συνεπώς, ο θεσμός απευθύνεται σε όλες εκείνες τις ευάλωτες κατηγορίες κρατουμένων που το σωφρονιστικό συστήμα δεν διαθέτει τις υποδομές για να καλύψει τις ιδιαίτερες ανάγκες περίθαλψης και φροντίδας τους.

Ακολουθεί η Κοινωφελής εργασία για όσους έχουν καταδικασθεί σε ποινή φυλάκισης μέχρι 5 έτη, ένας θεσμός που κάποιοι θα θεωρήσουν θετικό, αφού δίνει στους κρατούμενους την ευκαιρία να αισθανθούν χρήσιμοι, να μην μείνουν αποκομμένοι από την κοινωνία κλπ, κλπ. Η εργασία αυτή θα παρέχεται χωρίς αμοιβή, σε υπηρεσίες του κράτους, των ΟΤΑ, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή σε μη κερδοσκοπικά κοινωφελή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου. Ωστόσο, παρά την προηγούμενη αξιόποινη πράξη των κρατουμένων δεν παύει να καθίσταται ακραία εκμετάλλευση η παροχή δωρεάν εργασίας υπό την πίεση του διλήμματος της φυλάκισης. Ο δικαστής είναι αρμόδιος να ορίσει μέσα σε ένα έτος πόσες ώρες θα αφορούν κοινωφελή εργασία με το όριο να κυμάινεται μεταξύ 100-240 ωρών.

Η ηλεκτρονική επιτήρηση από την άλλη δεν είναι τίποτα παραπάνω από το γνωστό βραχιολάκι, το οποίο έχει ήδη ψηφιστεί στη Βουλή, αλλά δεν έχει τεθεί ακόμη σε εφαρμογή, αφού δεν έχει γίνει η απαραίτητη προμήθεια για να εφαρμοσθεί το μέτρο αυτό. Στο α. 84 συγκεκριμένα προβλέπεται πως όσοι καταδικάστηκαν σε ποινή στερητική της ελευθερίας μπορούν να ζητήσουν την απόλυση τους υπό τον όρο του κατ' οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση, εφόσον έχουν εκτίσει τα 2/5 της ποινής κάθειρξης και τουλάχιστον 14 χρόνια αν πρόκειται για ισόβια. Με λίγα λόγια ένα ποτ πουρί ποινών που επίσης θα βοηθήσει στην αποσυμφόρηση των φυλακών και οι φυλακισμένοι θα είναι εγκλωβισμένοι χωρίς όμως περιττά λειτουργικά έξοδα από μεριάς του Κράτους.

Αυτό που έρχεται να ταράξει τα νερά η πρόβλεψη φυλάκισης 10 ετών για όποιον προκαλεί αναταραχή μέσω αναρτήσεων στο ίντερνετ, ενώ ειδικά άρθρα, (111-114) αφορούν την προσβολή του πολιτεύματος και προβλέπουν ισόβια για όποιον προσβάλλει το πολίτευμα και μέσω διαδικτύου. Πρόκειται για ένα μεγαλούργημα του σύγχρονου “δημοκρατικού” πολιτεύματος που παραπέμπει μάλλον σε άλλες εποχές, όταν η ελευθερία τύπου και η ελευθερία έκφρασης έμοιαζαν με άπιαστα δικαιώματα. Επιπλέον, ένα σημαντικό κομμάτι αφορά στον χαρακτηρισμό μιας οργάνωσης ως εγκληματικής, αφού με το α. 184 εισάγεται ως προϋπόθεση ο προσπορισμός οικονομικού οφέλους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε διαφορετική αντιμετώπιση της φασιστικής οργάνωσης της Χρυσής Αυγής, καθώς κάτι τέτοιο δεν περιλαμβάνεται στη δικογραφία για την εγκληματική δράση της.

Απέναντι σε όλα αυτά, οι φοιτητές Νομικές και οι μισθωτοί δικηγόροι δεν μπορούν να σιωπούν. Τα δικαιώματα και οι λαικές ελευθερίες των ανθρώπων τα τελευταία χρόνια μένουν στα χαρτιά. Από τις κλούβες με τα ΜΑΤ στη Νομική και τη Πρυτανεία του ΕΚΠΑ και το ψέκασμα με χημικά εκατοντάδων συμφοιτητών μας, μέχρι τα νέα Νομοθετήματα, είτε αφορούν τη Παιδεία (Νόμος Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου, Οργανισμοί και Κανονισμοί των Σχολών), την οικονομία (Μνημόνια κ.α), και το Νέο Ποινικό Κώδικα, η κριτική μας σκέψη και πρακτική πρέπει να φτάσει μέχρι το τέλος της μισθωτής σκλαβιάς, της ανεργίας, της απαξίωσης των ζωών μας.