Αναδιάρθωση,Αξιολόγηση,Αντίσταση.Η τελική επιλογή εξαρτάται από εμάς.

Όσο η δομική και ιστορική κρίση του καπιταλισμού βαθαίνει και το κεφάλαιο δε βρίσκει τρόπο να την ξεπεράσει, τόσο  τα τεράστια οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα θα πληθαίνουν. Η πολύμορφη επίθεση περιλαμβάνει: το χτύπημα των συνδικαλιστικών ελευθεριών και κατακτήσεων, με το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, τις νέες περικοπές μισθών και συντάξεων, την παράδοση των «κόκκινων δανείων» στα κοράκια των αγορών, τους μαζικούς πλειστηριασμούς της λαϊκής κατοικίας. Όλες αυτές οι εξελίξεις όχι μόνο δεν αφήνουν ανεπηρέαστο τον χώρο του πανεπιστημίου, αλλά καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις αλλαγές που γίνονται εντός αυτού.Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και ο νέος υπουργός παιδείας Γαβρόγλου συνεχίζουν επάξια το έργο των προηγούμενων κυβερνήσεων εντείνοντας την επιχειρηματική ανασυγκρότηση του πανεπιστημίου,την ένταση των ταξικών φραγμών και τον πλήρη εναρμονισμό των προγραμμάτων σπουδών με την αγορά εργασίας με κύριο μοχλό την υποχρηματοδότηση των πανεπιστημίων που πλέον απειλεί βασικές πλευρές της λειτουργιών τους.

ΞΕΠΟΥΛΗΜΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ

Η συμφωνία για το δάνειο ύψους 138 εκατ. ευρώ που υπογράφηκε για τα ελληνικά Πανεπιστήμια διαδέχεται τη συμφωνία για ένα δάνειο της ΕΤΕ ύψους 180 εκατ. ευρώ που υπογράφηκε στα μέσα Ιουλίου για τη δημιουργία του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΛΙΔΕΚ).  Πλέον είναι υποχρέωση των ιδρυμάτων να αποπληρώσουν αυτό το δάνειο και- εφόσον η δημόσια χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων έχει περικοπεί κατά σχεδόν 80% σε σχέση με το 2009- είναι πια προφανές ότι τα έσοδα θα προκύψουν  από την εμπορική αξιοποίηση ή την εκποίηση της ιδιαίτερης περιουσίας του κάθε Ιδρύματος (για ορισμένα παλαιά είναι σημαντική).

Επίσης, είναι αναγκαίο να τονιστεί ότι η υποχρηματοδότηση των πανεπιστημίων οφείλεται στην αναγκαιότητα του ελληνικού αστικού κράτους να συγκεντρώσει το απαιτούμενο πρωτογενές πλεόνασμα σε συναινετική συμφωνία με το σύμφωνο δημοσιονομικής προσαρμογής της Ε.Ε, ώστε να αποπληρωθεί το δημόσιο χρέος. Ωστόσο, είναι προδήλως γνωστό ότι το δημόσιο αυτό χρέος, τα κρατικά δηλαδή δάνεια (από εξωτερικές και εσωτερικές συστημικές τράπεζες), προέκυψαν ως αναγκαιότητα, αφενός για να καλυφθούν τα δημοσιονομικά ελλείμματα στον κρατικό προϋπολογισμό εξαιτίας των «πακέτων ενισχύσεων» και των φοροαπαλλαγών στην αστική τάξη (στην τάξη των βιομηχάνων, τραπεζιτών, εφοπλιστών, μεγαλεμπόρων), αφετέρου για να καλυφθούν οι αναγκαίες και στρατηγικής σημασίας Νατοϊκές δαπάνες, οι δαπάνες για τους Ολυμπιακούς Αγώνες κ.ο.κ. Στην ουσία δηλαδή, οι περικοπές από δημόσια παιδεία, υγεία, μισθούς-συντάξεις και οι διαρκείς ιδιωτικοποιήσεις του δημοσίου πλούτου(οι οποίες πρέπει να ιδωθούν και ως νέα πεδία κερδοφορίας για το κεφάλαιο), έχουν στόχο να αποπληρωθεί το χρέος που δημιουργήθηκε προς όφελος των καπιταλιστών· ένα χρέος που αποπληρώνεται διαρκώς στους τελευταίους, τόσο σε ξένες (70% του χρέους), όσο και σε ελληνικές συστημικές τράπεζες (30%).

Στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί η τελευταία απόφαση της κυβέρνησης ότι η χρηματοδότηση για προπτυχιακά και μεταπτυχιακά θα είναι ανάλογη της αξιοποίησης της ιδιωτικής περιουσίας των ιδρυμάτων. Συγκεκριμένα, τα ΑΕΙ καλούνται εντός του πρώτου τριμήνου του 2017 να καταθέσουν σχέδιο  για την ανάπτυξη των ίδιων εσόδων-πόρων και για την αξιοποίηση της περιουσίας τους (ακίνητης περιουσίας, κληροδοτημάτων, έσοδα από παροχή υπηρεσιών κ.λπ.). Η χρηματοδότηση τελικά συνδέεται και με την υποβολή/εφαρμογή του σχεδίου αξιοποίησης ή και ανάπτυξης των πόρων του κάθε Ιδρύματος. Είναι προφανές ότι βασικός στόχος της κυβέρνησης το επόμενο διάστημα είναι  να ξεπουλήσει όλη την ακίνητη περιουσία των ιδρυμάτων για να ξεπληρώσουν το δάνειο που πήραν για την ενίσχυση της επιχειρηματικής έρευνας.

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ

Εκτός όμως από την επιχειρηματική έρευνα, βασικό χαρακτηριστικό του επιχειρηματικού πανεπιστημίου είναι οι δομικές αλλαγές ως προς τη μορφή διοίκησης αλλά και ως προς τα γνωστικά αντικείμενα. Συγκεκριμένα, ως προς τη μορφή διοίκησης του πανεπιστημίου στο νέο στάδιο κρίσης κερδοφορίας του καπιταλισμού, παρατηρείται, εξαιτίας της κρατικής υποχρηματοδότησης  και κατ’ επέκταση της σύναψης και αποπληρωμής δανείων των ιδρυμάτων, η αυτοχρηματοδότηση αυτών (όπως ακριβώς αναπαράγεται μια επιχείρηση), μέσω της μεταβίβασης του κόστους στους ίδιους τους φοιτητές (επιβολή διδάκτρων κ.ο.κ) ή μέσω ιδιωτικών χορηγιών, που κατευθύνουν και το πρόγραμμα σπουδών.

Ειδικότερα, τα ΠΜΣ ορίζεται ότι πλέον θα είναι με δίδακτρα, μονοετή, υπερεξειδικειμένα, με διασπασμένα δηλαδή τα γνωστικά αντικείμενα και με κατακερματισμένα τα επαγγελματικά δικαιώματα που αυτά θα προσφέρουν.Οι φοιτητές θα καλούνται συνεχώς να πληρώνουν σε έναν αέναο κύκλο ειδίκευσης και επανειδίκευσης προκειμένου να βρουν μια θέση στην αγορά εργασίας.Μια τέτοια κατεύθυνση εντείνει τους ταξικούς φραγμούς και μετατρέπει τη μόρφωση από δικαίωμα σε προνόμιο για λίγους και εκλεκτούς.Το ακόμα πιο εξωφρενικό είναι ότι σύμφωνα με εξαγγελίες του υπουργείου «στα ΠΜΣ με τέλη εγγραφής, αποτελεί υποχρέωση των Ιδρυμάτων να έχουν δωρεάν πρόσβαση σε αυτά όσοι έχουν οικογενειακό και προσωπικό εισόδημα που να εμπίπτει στο 50% των φορολογικών δηλώσεων του συνολικού πληθυσμού. Τα άτομα αυτά θα προσφέρουν ολιγόωρη εβδομαδιαία εργασία (8 ωρών) στο Ίδρυμα, ή στο Τμήμα φοίτησης». Δηλαδή, ακόμα και αυτές οι λιγοστές υποτροφίες που θα προσφέρονται από τα ιδρύματα θα είναι υπό τον όρο της τζάμπα εργασίας, της στυγνής εκμετάλλευσης της εργασιακής δύναμης των μεταπτυχιακών φοιτητών.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η καινούργια εσωτερική αξιολόγηση θα πραγματοποιηθεί την  άνοιξη του 2017 από την ΑΔΙΠ (Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση) και τη ΜΟΔΙΠ (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας στο ΑΠΘ). Πολλά από τα κριτήρια είναι όπως τα προηγούμενα αλλά θα προστεθούν και καινούργια. Τα έξτρα κριτήρια θα είναι η αριστεία, ο αριθμός αποφοίτων που έχουν πάρει βραβεία και η έρευνα ερωτηματολογίου εργοδοτών, δηλαδή ερωτηματολόγια που θα απευθύνονται σε εργοδότες, προκειμένου να διαπιστωθεί αν το πρόγραμμα σπουδών εναρμονίζεται με τις ανάγκες των απαιτήσεων των εταιρειών τους.Είναι προφανές ότι η αξιολόγηση αυτή -βάσει της οποίας μάλιστα θα διαμορφωθεί και η χρηματοδότηση των ιδρυμάτων-, σκοπό έχει τον περαιτέρω κατακερματισμό των προγραμμάτων σπουδών, την αποστείρωση του γνωστικού αντικειμένου και την δημιουργία πανεπιστημίων-εξεταστικών κάτεργων που θα δημιουργούν πειθήνιους εργαζομένους μακριά από συλλογικές διαδικασίες και αναπαραστάσεις.Τη στιγμή που η υποχρηματοδότηση έχει διαλύσει τη δημόσια δωρεάν παιδεία και τα πανεπιστήμια υπολειτουργούν σε βασικές παροχές (σίτιση, στέγαση, συγγράμματα, καθαριότητα, έλλειψη καθηγητών και διοικητικού προσωπικού), το κριτήριο για την αξιολόγηση θα είναι το κατά πόσον τα πανεπιστήμια είναι κερδοφόρα για το κεφάλαιο ,τις Τράπεζες και τα επιχειρηματικά κέντρα που θα τα χρηματοδοτούν με πίστωση.

Η αξιολόγηση αυτή, καθώς και  συνολικά οι κατευθύνσεις της κυβέρνησης για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, δεν έχουν καμία σχέση με τις ανάγκες των φοιτητών και των εργαζομένων. Πρόκειται για μια επιθετική κίνηση αναδιάρθρωσης,ξεπουλήματος και επιχειρηματικής ανασυγκρότησης των πανεπιστημίων που δεν διστάζει να καθιερώσει ακόμα και τη τζάμπα εργασία των μεταπτυχιακών φοιτητών.Ο φοιτητικός σύλλογος Νομικής το προηγούμενο διάστημα έδωσε ηχηρό παρόν με τις κινητοποιήσεις του ενάντια στην σκοπούμενη ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων μέσα από μαζικές και πολιτικές γενικές συνελεύσεις, μαχητικές κινητοποιήσεις και με μια κατάληψη που αποτέλεσε κέντρο αγώνα για την αγωνιζόμενη φοιτητιώσα νεολαία. Οι δυνάμεις της αστικοποιημένου συνδικαλισμού μέσα στη σχολή μπορεί να επιχείρησαν να καταστείλουν προσωρινά αυτόν τον αγώνα, διευκολύνοντας προσωρινά τις επιδιώξεις της κυβέρνησης και της διοίκησης να ενισχύσουν την ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων.Το φοιτητικό κίνημα όμως δεν θα επιτρέψει να περάσει αυτή η αναδιάρθρωση. Είναι πιο αναγκαίο από ποτέ το επόμενο διάστημα να ανοίξει ένας νέος κύκλος αναμέτρησης του φοιτητικού κινήματος στον αγώνας για δημόσια δωρεάν παιδεία, δουλειά με δικαιώματα και ζωή με αξιοπρέπεια.