Θα χαθεί τελικά το εξάμηνο;

Χρόνια πριν, αμέσως μετά τις καταλήψεις του 1990-91, που στη Φιλοσοφική κράτησαν από το Νοέμβρη μέχρι τα τέλη Φλεβάρη, συμμετείχα, ως ένας από τους εκπροσώπους των φοιτητών, στη ΓΣ Τμήματος του ΦΠΨ. Δεδομένου ότι το κίνημα ήταν νικηφόρο και η δυναμική μεγάλη ήταν εκ των προτέρων βέβαιο ότι δεν θα χανόταν το εξάμηνο. Παρ’ όλα αυτά, για το τυπικό της υπόθεσης, ένας – ένας οι καθηγητές του Τμήματος έπρεπε να δηλώσουν εάν ολοκλήρωσαν τα μαθήματά τους, πράγμα που όλοι έκαναν με μερικούς να δηλώσουν ότι «έκαναν και παραπάνω μαθήματα». Από όσο θυμάμαι από τους τότε φοιτητές της Φιλοσοφικής βγήκαν αρκετοί πανεπιστημιακοί, μερικές δεκάδες διδάκτορες, πολλές εκατοντάδες διορισμένοι καθηγητές Μέσης Εκπαίδευσης, Αρχαιολόγοι κ.ά., που δύσκολα μπορεί κανείς να τους χαρακτηρίσει ως «αγράμματους».

Αρκετά χρόνια αργότερα, συμβασιούχος διδάσκων στο Πάντειο, κλήθηκα, μετά το τέλος των κινητοποιήσεων της άνοιξης του 2007 να δηλώσω εάν θέλω επιπλέον αναπληρώσεις πέραν της παράτασης που δόθηκε. Απάντησα αρνητικά, καθώς μου φαινόταν δύσκολο να ζητήσω να διδάξω επιπλέον φοιτητές που είχαν πάρει μέρος σε μια τεράστια και ηρωική κινητοποίηση και είχαν διδάξει αυτοί ένα μεγάλο μάθημα αγώνα και συλλογικότητας.

Τα σκεφτόμουν όλα αυτά καθώς αναλογιζόμουν την είδηση ότι η ΓΣ των καθηγητών της Νομικής αποφάσισε ότι έχει χαθεί το εξάμηνο. Δεν θα σταθώ τόσο στο ότι κάνουν μια τέτοια διαπίστωση καθηγητές που προφανώς και βάζουν το δικηγορικό τους γραφείο πάνω από τα διδακτικά καθήκοντα, αν και «πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης». Θα σταθώ στο κεντρικό τους επιχείρημα ότι δεν ολοκληρώθηκε η εκπαιδευτική διαδικασία.

Αναρωτιέται κανείς: τι σημαίνει ολοκληρωμένη διδασκαλία ενός μαθήματος; Σημαίνει ότι απλώς μπαίνει ο διδάσκων για 3 ώρες την εβδομάδα ανά μάθημα, 13 εβδομάδες το εξάμηνο (μια ποσοτική αναλογία που δεν ισχύει πουθενά στον κόσμο, απλώς εδώ επιβλήθηκε με τη λογική «δύο εβδομάδες κατάληψη = βέβαιη απώλεια εξαμήνου» από τους ακροδεξιούς εμπνευστές των νόμων Γιαννάκου αρχικά και Διαμαντοπούλου αργότερα); Προφανώς και όχι! Όλοι ξέρουμε ότι η εκπαιδευτική διαδικασία, ιδίως η πανεπιστημιακή, είναι μια πολύ πιο σύνθετη διεργασία, που δεν περιορίζεται στη διδασκαλία, αλλά αφορά όλη την εμπειρία της ακαδημαϊκής ζωής. Ο φοιτητής δεν διδάσκεται μόνο στο μάθημα, αλλά από τη συνολική μορφωτική εμπειρία της ζωής του ως φοιτητής.

Με αυτή την έννοια οι πάνω από 3 μήνες κατάληψης του 1990-91 ή οι 14 εβδομάδες κινητοποιήσεων στο ΕΚΠΑ φέτος είναι μια μορφωτική λειτουργία. Οι φοιτητές πήραν ένα σημαντικό μάθημα, Γνώρισαν τον κυνισμό της εξουσίας και τον βαθύ αυταρχισμό των δυνάμεων της αγοράς. Έμαθαν την ηθική ανωτερότητα της συλλογικότητας, της αλληλεγγύης και της αντίστασης. Κατάλαβαν ότι στη ζωή χωρίς σκληρό συλλογικό αγώνα τίποτα δεν κατακτιέται.

Η Σύγκλητος του ΕΚΠΑ αύριο οφείλει να κάνει το αυτονόητο και να εξασφαλίσει ότι το εξάμηνο δεν χάνεται. Όχι απλώς για να διευκολύνει τους φοιτητές ή να εξασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξει κόστος. Αλλά για να αναγνωρίσει την πραγματική μορφωτική αξία που είχε ένας μεγάλος, αξιοπρεπής, ηρωικός αγώνας!

σχόλιο του πανεπιστημιακού Παναγιώτη Σωτήρη